İş Kazası Tazminatı Nedir? Kimler, Hangi Şartlarda Talep Edebilir?

Çalışma hayatı, üretim ve emekle birlikte birçok riski de barındırır. İşverenin gerekli önlemleri almaması ya da ihmaller sonucu meydana gelen kazalar, çalışanların sağlığını ve hatta hayatını tehlikeye atabilir. Bu gibi durumlarda, mağdur olan işçi ya da yakınlarının iş kazası tazminatı talep etme hakkı vardır. Peki, iş kazası tazminatı tam olarak nedir, kimleri kapsar ve nasıl alınır? Tüm detayları bu yazımızda bulabilirsiniz.

---

İş Kazası Nedir?

İş kazası, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre:

• İşçinin iş yerinde bulunduğu sırada,

• İşveren tarafından yürütülen iş nedeniyle,

• İşçinin işveren tarafından başka bir yere gönderilmesi sırasında,

• Emziren kadın işçinin süt izni sırasında,

• İşverenin sağladığı araçla işe gidip gelirken

meydana gelen ve işçiyi bedenen ya da ruhen engelli hale getiren olaylardır.

---

İş Kazası Tazminatı Nedir?

İş kazası tazminatı, kaza sonucu mağdur olan işçinin ya da hayatını kaybetmesi durumunda yakınlarının, işverenden veya sorumlu taraflardan talep ettiği maddi ve manevi tazminattır.

İş kazası tazminatı, iki ana başlık altında incelenir:

1. Maddi Tazminat:

   • Tedavi giderleri

   • Çalışma gücünün kaybından doğan zararlar

   • Geçici veya sürekli iş göremezlik tazminatı

   • Ölüm durumunda, destekten yoksun kalan yakınlar için maddi tazminat

2. Manevi Tazminat:

   • İşçinin çektiği acı ve ızdırap için talep edilir.

   • Ölüm halinde, yakınları (eş, çocuk, anne, baba) tarafından istenebilir.

---

İş Kazası Halinde Yapılması Gerekenler

Bir iş kazası meydana geldiğinde izlenmesi gereken adımlar şunlardır:

1. İlk Yardım ve Sağlık Müdahalesi:
   Öncelikle işçinin sağlık durumu acilen güvence altına alınmalıdır.

2. Kaza Bildirimi:
   İşveren, kazayı en geç 3 iş günü içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirmekle yükümlüdür.

3. İşyeri Kaza Tutanağı:
   Kaza hakkında detaylı bir tutanak düzenlenmeli, görgü tanıkları belirlenmelidir.

4. SGK Soruşturması:
   SGK, iş kazası olup olmadığını araştırır ve “İş Kazası Tespit Tutanağı” hazırlar.

---

Tazminat Alabilmek İçin Gerekli Şartlar

Bir iş kazası sonrası tazminat alınabilmesi için bazı hukuki şartlar aranmaktadır:

• İş kazasının işverenin ihmali veya kusuru nedeniyle meydana gelmiş olması,

• İşçinin, kaza anında işyerinde ya da işverenin kontrolü altındaki bir faaliyette bulunması,

• İşverenin, iş güvenliği önlemlerini almamış olması (örneğin: koruyucu ekipman vermemek, eğitim sağlamamak),

• Kazanın resmi olarak SGK tarafından iş kazası olarak kabul edilmesi.

---

Tazminat Miktarı Nasıl Belirlenir?

Tazminat miktarı birçok faktöre göre belirlenir:

• İşçinin yaşı

• Gelir durumu

• Mesleki risk düzeyi

• Maluliyet oranı (sakatlık derecesi)

• Ölüm halinde, destek olunan kişilerin sayısı

• Kusur oranları (işveren ve işçi arasında paylaştırılır)

Hesaplama genellikle mahkeme tarafından atanan bilirkişi veya aktüer uzmanlar tarafından yapılır.

---

İş Kazası Davası Nasıl Açılır?

Tazminat davası açmak isteyen işçi veya yakınlarının izlemesi gereken yol şudur:

• Yetkili Mahkeme: İş Mahkemesi

• Dava Süresi (Zamanaşımı): Genellikle kazadan itibaren 10 yıldır. Ancak kazanın aynı zamanda bir suç teşkil etmesi durumunda ceza zamanaşımı geçerli olabilir.

• Avukatla Çalışmak: Sürecin doğru ve eksiksiz yürütülmesi adına, iş kazası konusunda uzman bir avukatla çalışmak büyük avantaj sağlar.

---

SGK’dan Gelecek Yardımlar Yeterli mi?

SGK, iş kazası geçiren sigortalıya bazı yardımlar sağlar:

• Geçici veya sürekli iş göremezlik ödeneği

• Malulen emeklilik

• Ölüm halinde dul ve yetim aylığı

• Cenaze yardımı

Ancak SGK’nın sağladığı bu yardımlar, işçinin uğradığı tüm zararı karşılamaz. Bu nedenle ayrıca işverene karşı tazminat davası açılması gerekebilir.

---

Sonuç: Haklarınızı Bilin, Mücadele Edin

İş kazaları, çoğu zaman ihmallerin ve yetersiz denetimin sonucudur. Mağdur olan işçilerin ya da yakınlarının, hem SGK haklarından yararlanması hem de işverenden maddi ve manevi tazminat talep etmesi en doğal haktır. Böyle bir durumla karşılaşıldığında, profesyonel hukuki destek almak ve hak arayışına zamanında başlamak büyük önem taşır.

Unutmayın, haklarınızı bilmek sizi korur.